Đánh thuế nặng với đất bỏ hoang

Đánh thuế nặng đối với đất bỏ hoang để buộc phải đưa vào sử dụng

Trên cả nước hiện vẫn còn gần 3.000 dự án “treo”, nhiều khu đất, công trình bỏ hoang không được sử dụng, gây lãng phí nguồn lực đất đai từng ngày, dù đã xử lý hơn 1.000 dự án với tổng giá trị lên tới khoảng 1 triệu nghìn tỉ đồng. Thực trạng này không chỉ làm nghẽn vốn đầu tư mà còn cản trở tăng trưởng kinh tế và làm méo mó thị trường bất động sản.

Tại buổi tiếp xúc cử tri 9 xã phía Bắc sông Hồng trước kỳ họp thứ 10 của Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt nhấn mạnh vấn đề quản lý đất đai. Ông cảnh báo rằng giá đất đang bị “thổi” một cách kinh khủng, trong khi hàng trăm nghìn hecta đất không được đưa vào sử dụng. Tổng Bí thư cho rằng cần áp dụng thuế thật nặng với đất bỏ hoang để buộc chủ sở hữu phải sử dụng đất hiệu quả, ngăn chặn tình trạng giữ đất chờ giá.

Vì sao cần đánh thuế cao với đất bỏ hoang?

1. Đất bỏ hoang là lãng phí nguồn lực quốc gia

Khi đất được giao, cho thuê hoặc đấu giá rồi không được sử dụng, nguồn lực quốc gia bị bỏ phí. Cư dân, doanh nghiệp khó tiếp cận đất để sản xuất, phát triển đô thị, dẫn đến mất cơ hội phát triển. Việc thu thuế đất bỏ hoang là cách kinh tế để khuyến khích sử dụng đất hiệu quả.

2. Chống đầu cơ, hạn chế hiện tượng giữ đất chờ giá

Khi chủ sở hữu có đất bỏ hoang không bị đánh thuế, họ có động lực giữ đất như tài sản đầu cơ, chờ thời cơ tăng giá rồi bán. Việc đánh thuế theo thời gian hoặc mức cao sẽ làm chi phí giữ đất “không sử dụng” tăng, buộc người nắm giữ phải cân nhắc sử dụng, chuyển nhượng hoặc đưa đất vào khai thác.

3. Lập lại kỷ cương thị trường bất động sản

Việc tăng thuế đất bỏ hoang không chỉ là công cụ kinh tế mà còn là thông điệp quản lý Nhà nước: thị trường đất đai không thể bị thao túng, giá đất không thể tăng ảo nếu người giữ đất không sử dụng chịu chi phí cao. Đây là cách để điều chỉnh hành vi đầu tư, phòng rủi ro bong bóng và đảm bảo quyền lợi người dân.

Thách thức trong thực thi đánh thuế đất bỏ hoang

Xác định thế nào là “đất bỏ hoang”?

Một trong những khó khăn lớn là tiêu chí xác định đất bỏ hoang. Không đơn giản là đất không có công trình – nhiều lý do có thể khiến đất chưa sử dụng: chờ quy hoạch, giấy phép chậm, vướng thủ tục pháp lý… nếu đánh thuế quá sớm, có thể gây bất công với chủ đất chân chính.

Dữ liệu, quản lý địa chính còn thiếu minh bạch

Để đánh thuế đất bỏ hoang có hiệu lực, cần có hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai minh bạch, liên thông, theo dõi lịch sử giao dịch, trạng thái sử dụng đất. Hiện nhiều địa phương vẫn gặp khó khăn trong quản lý địa chính, bản đồ, thông tin mảnh đất chưa được số hóa hoặc cập nhật đúng thực tế.

Phân biệt chậm triển khai do khách quan và cố tình giữ đất

Không phải mọi đất không sử dụng đều do chủ đất “ôm giữ”. Có trường hợp dự án chậm vì vướng ngân sách, thủ tục, đầu tư hạ tầng chậm… Chính sách thuế cần phân biệt rõ trường hợp khách quan và chủ đích, tránh gây áp lực lên chủ đầu tư chân chính.

Kiến nghị chính sách và cách thiết kế thuế đất bỏ hoang

Thuế lũy tiến theo thời gian bỏ hoang

Có thể áp dụng cơ chế thuế lũy tiến: nếu một tài sản bất động sản không sử dụng sau 12 tháng, bị đánh thuế cao; sau 24 tháng tăng tiếp; cứ như vậy thuế càng cao theo thời gian. Nhà đầu tư có nhu cầu thực không bị ảnh hưởng nhiều, nhưng đầu cơ sẽ chịu áp lực chi phí lớn.

Theo một số ý kiến, có thể quy định: nếu đất bỏ hoang quá 24 tháng, áp thuế lũy tiến 2%/năm trên giá trị đất khi chuyển nhượng. UBND cấp xã hoặc địa phương xác nhận hiện trạng không sử dụng bằng khảo sát thực tế, lập biên bản.

Miễn hoặc giảm thuế cho trường hợp có lý do chính đáng

Để tránh rủi ro với người sử dụng đất hợp pháp, cần có ngoại lệ: đất nông nghiệp vùng xa chờ quy hoạch, đất trong dự án vướng giải phóng mặt bằng, đất do khó khăn tài chính… Những trường hợp này có thể được miễn, giảm thuế hoặc được hoãn thu.

Thành lập hội đồng định giá độc lập & công khai thông tin

Thuế đất bỏ hoang phải dựa trên định giá công khai, minh bạch, có sự tham gia của người dân, chuyên gia, doanh nghiệp. Không để việc xác định giá đất trở thành đòn bẩy lợi ích nhóm. Thông tin về thuế, biên bản đất bỏ hoang, giá áp thuế cần được công bố rõ để kiểm soát áp dụng.

Xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia

Một hệ thống dữ liệu đất đai quốc gia, cập nhật liên tục, có hình ảnh định kỳ và trạng thái sử dụng đất, là nền tảng để quản lý và áp thuế đất bỏ hoang. Khi các giao dịch, giấy phép, tình trạng sử dụng được số hóa, việc xác định đất bỏ hoang sẽ dễ dàng và chính xác hơn.

Xem thêm: Chính sách về thuế đối với bất động sản

Kết luận

Việc đánh thuế mạnh đất bỏ hoang là giải pháp cần thiết để chống đầu cơ, khai thông nguồn lực đất đai và đưa nền kinh tế đất đai vào quỹ đạo phát triển bền vững. Tuy nhiên, để chính sách thực thi thành công, cần thiết có tiêu chí rõ ràng, cơ sở dữ liệu minh bạch, phân biệt đối tượng và lộ trình áp dụng phù hợp

Trên đây là một số chia sẻ của Đội ngũ hỗ trợ Thầy Đinh Sơn Thủy về thông tin việc tránh tình trạng đầu cơ. Hi vọng bài viết đem lại cho bạn đọc những thông tin hữu ích. Mọi vấn đề cần được hỗ trợ liên quan đến đầu tư, pháp lý bất động sản vui lòng liên hệ trực tiếp qua số hotline: 0378.662.333 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất.