Bảng giá đất mới do hội đồng nhân dân tỉnh quyết định

Bảng giá đất mới do hội đồng nhân dân tỉnh quyết định

Từ ngày 1/1/2026, một thay đổi lớn trong cơ chế quản lý đất đai sẽ chính thức có hiệu lực: thẩm quyền quyết định bảng giá đất sẽ được chuyển giao về Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Đây là nội dung quan trọng trong Luật Đất đai 2024 và được cụ thể hóa tại Nghị định mới của Chính phủ, hứa hẹn tạo ra nhiều tác động đến cả thị trường bất động sản lẫn người dân ở từng địa phương.

1. Hội đồng nhân dân tỉnh – Cơ quan “cầm cân nảy mực” giá đất địa phương

Trước đây, việc xây dựng bảng giá đất cơ bản được quy định bởi Trung ương và áp dụng thống nhất trên cả nước. Tuy nhiên, mô hình này bộc lộ không ít bất cập, khi giá đất “cứng nhắc” không phản ánh đúng giá trị thực tế tại các địa phương có mức độ phát triển khác nhau.

Từ năm 2026, Hội đồng nhân dân tỉnh sẽ chính thức là cơ quan có thẩm quyền quyết định bảng giá đất cho địa phương mình, bao gồm:

• Giá đất ở đô thị và nông thôn

• Giá đất nông nghiệp

• Giá đất phi nông nghiệp

Việc trao quyền này đi kèm với yêu cầu tăng cường trách nhiệm và tính minh bạch trong xây dựng, ban hành bảng giá, đảm bảo sát với thực tế thị trường hơn so với trước đây.

2. Lý do chuyển giao thẩm quyền về cấp tỉnh

Thay đổi quan trọng này xuất phát từ định hướng phân cấp, phân quyền rõ ràng hơn trong công tác quản lý đất đai, một trong những điểm cốt lõi của Luật Đất đai 2024.

Cụ thể:

• Tăng tính linh hoạt: Giá đất tại TP.HCM, Hà Nội chắc chắn sẽ không thể giống với Kon Tum, Cà Mau hay Ninh Thuận. Việc để địa phương chủ động giúp phản ánh đúng giá trị thực và giảm độ vênh giữa các loại giá đất.

• Thúc đẩy minh bạch hóa: Khi giá đất được ban hành tại địa phương, người dân, nhà đầu tư và doanh nghiệp dễ dàng theo dõi, đối chiếu và có thể tham gia đóng góp ý kiến qua các kỳ họp Hội đồng nhân dân.

• Hỗ trợ triển khai các dự án: Giá đất sát thị trường sẽ giảm rủi ro khi tính toán bồi thường, giải phóng mặt bằng, chuyển mục đích sử dụng đất hoặc giao – cho thuê đất, tránh tình trạng “kéo dài tiến độ” vì tranh chấp giá.

3. Tác động đến người dân và doanh nghiệp

Việc địa phương được trao quyền quyết định bảng giá đất có thể mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng không tránh khỏi một số băn khoăn từ phía người dân:

Lợi ích:

• Giá đất sát thị trường hơn giúp minh bạch hóa các nghĩa vụ tài chính liên quan đến đất đai: tiền sử dụng đất, thuế, phí chuyển mục đích, tiền thuê đất, v.v.

• Tăng cơ hội tiếp cận thông tin: Các bảng giá đất được công bố công khai tại địa phương giúp người dân dễ tra cứu và tính toán kế hoạch tài chính khi giao dịch nhà đất.

Rủi ro cần kiểm soát:

• Nguy cơ địa phương áp giá cao để tăng thu ngân sách, khiến người dân hoặc nhà đầu tư chịu áp lực tài chính lớn hơn.

• Chênh lệch giữa các tỉnh có thể tạo ra “sự thiếu công bằng” khi cùng một loại đất nhưng áp giá quá khác biệt giữa các địa phương.

Vì vậy, việc giao quyền cần đi kèm với cơ chế giám sát chặt chẽ, đồng thời phải đảm bảo xây dựng bảng giá theo quy trình khoa học, có sự tham gia của các chuyên gia, tổ chức tư vấn độc lập và phản biện xã hội.

4. Kỳ vọng minh bạch hóa thị trường bất động sản

Bảng giá đất được xem là một trong những yếu tố cấu trúc quan trọng của thị trường bất động sản. Khi bảng giá sát với thị trường, các vấn đề như:

• “Hai giá đất” (giá kê khai thấp để né thuế so với giá giao dịch thực tế),

• Bồi thường không thỏa đáng khi thu hồi đất,

• Lệch chuẩn định giá tài sản đảm bảo ngân hàng

… sẽ dần được khắc phục.

Từ 1/1/2026, khi các địa phương bắt đầu áp dụng cơ chế mới này, thị trường kỳ vọng sẽ có bước chuyển mình mạnh mẽ trong công tác quy hoạch, đầu tư công, đấu giá đất, và phát triển hạ tầng đô thị.

5. Vai trò của người dân và doanh nghiệp trong quá trình xây dựng bảng giá

Việc xây dựng bảng giá đất mới sẽ không chỉ là “nội bộ” của chính quyền địa phương. Theo quy định, quá trình này phải đảm bảo:

• Tham vấn ý kiến chuyên gia độc lập

• Công bố dự thảo lấy ý kiến cộng đồng

• Công khai phương pháp xác định giá

• Thẩm định bởi hội đồng tư vấn cấp tỉnh

Do đó, người dân hoàn toàn có thể theo dõi, đóng góp và giám sát tiến trình để đảm bảo giá đất được ban hành minh bạch, công bằng.

Xem thêm: Bảng giá đất lần đầu sau sáp nhập tại TP.HCM

Kết luận: Cơ hội để làm mới thị trường

Việc Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định bảng giá đất từ 1/1/2026 là một bước đi đúng hướng, phù hợp với yêu cầu cải cách thể chế, tăng tính địa phương hóa trong điều hành và giảm sự can thiệp “cứng nhắc” từ Trung ương. Tuy nhiên, thành công của chính sách này phụ thuộc rất lớn vào năng lực quản trị, sự minh bạch, và vai trò giám sát từ cộng đồng.

Trong bối cảnh thị trường bất động sản đang chuyển mình sau giai đoạn trầm lắng, đây là thời điểm quan trọng để khơi thông nguồn lực đất đai, đảm bảo công bằng giữa nhà nước – nhà đầu tư – người dân, đồng thời kiến tạo môi trường đầu tư minh bạch, bền vững hơn trong thời gian tới.

Trên đây là 1 số chia sẻ của Đội ngũ hỗ trợ thầy Đinh Sơn Thủy về thông tin bảng giá đất mới sẽ được hội đồng nhân dân tỉnh quyết định từ ngày 1/1/2026. HI vọng bài viết đem lại cho bạn đọc những thông tin hữu ích. Mọi vấn đề cần được hỗ trợ liên quan đến đầu tư, pháp lý bất động sản vui lòng liên hệ trực tiếp qua số hotline: 0378.662.333 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất