Đề xuất gắn mã định danh cho dự án và sản phẩm bất động sản

Thị trường bất động sản Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với hàng loạt chính sách cải cách và nỗ lực siết chặt quản lý. Trong đó, một đề xuất đang thu hút nhiều sự chú ý là việc gắn mã định danh cho từng dự án và sản phẩm bất động sản – một cơ chế được kỳ vọng giúp tăng tính minh bạch, quản lý hiệu quả và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, không ít ý kiến lo ngại rằng việc áp dụng cơ chế này có thể làm phát sinh thêm gánh nặng thủ tục, chi phí và kéo dài quá trình phát triển dự án.

Vậy đề xuất này là bước đi cần thiết để minh bạch hóa thị trường hay sẽ trở thành rào cản mới cho cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý?

Gắn mã định danh: Xu thế tất yếu trong quản lý tài sản

Theo nhiều chuyên gia, việc gắn mã định danh cho từng bất động sản là một xu thế đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng. Mỗi tài sản – từ căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ, đến đất nền – được gắn với một mã số duy nhất, lưu trữ toàn bộ thông tin liên quan: vị trí, diện tích, loại hình, pháp lý, lịch sử giao dịch, chủ sở hữu…

Tại Việt Nam, đề xuất này đang được xem xét như một phần trong nỗ lực xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và nhà ở, hướng tới chuyển đổi số trong quản lý bất động sản. Nếu được thực hiện bài bản, mã định danh sẽ giúp:

• Tránh giao dịch trùng lặp, lừa đảo, như bán một sản phẩm cho nhiều người

• Kiểm soát lịch sử giao dịch và pháp lý minh bạch, rõ ràng

• Liên thông các dữ liệu quản lý giữa Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, cơ quan thuế, ngân hàng…

• Hỗ trợ xác định thuế tài sản, thuế chuyển nhượng chính xác theo từng đối tượng

Lợi ích nhìn thấy: Minh bạch hóa và quản lý hiệu quả

Nếu được triển khai đúng cách, hệ thống mã định danh bất động sản sẽ là công cụ hữu hiệu để:

1. Tăng cường minh bạch trong giao dịch

Một trong những rủi ro lớn nhất của người mua nhà hiện nay là thiếu thông tin rõ ràng về tình trạng pháp lý của bất động sản. Mã định danh giúp công khai dữ liệu, kiểm tra nhanh tình trạng sổ đỏ, nguồn gốc sử dụng, quy hoạch,…

2. Ngăn chặn đầu cơ, “ôm đất”, thao túng giá

Việc mã hóa sản phẩm có thể giúp cơ quan quản lý truy vết các giao dịch bất động sản, xác định người sở hữu nhiều bất động sản và có thể là cơ sở để áp thuế bất động sản thứ hai trong tương lai.

3. Hạn chế tranh chấp, rủi ro pháp lý

Khi mỗi sản phẩm đều có “chứng minh thư” riêng, việc chuyển nhượng phải đi kèm xác minh mã định danh, từ đó hạn chế tình trạng giả mạo giấy tờ, hợp đồng, bán chồng chéo.

4. Hỗ trợ chính sách điều tiết thị trường

Cơ quan nhà nước có thể thống kê được lượng hàng tồn kho, dòng tiền vào bất động sản, mức độ đầu tư – đầu cơ, từ đó đưa ra chính sách điều tiết hợp lý.

Góc nhìn trái chiều: Lo ngại tăng gánh nặng cho doanh nghiệp

Bên cạnh những lợi ích kể trên, không ít doanh nghiệp trong ngành tỏ ra thận trọng với đề xuất gắn mã định danh. Các lo ngại xoay quanh một số vấn đề như:

1. Tăng chi phí, kéo dài thủ tục

Việc mã hóa từng sản phẩm sẽ cần một hệ thống quản lý dữ liệu tập trung, liên thông đa ngành và có sự phối hợp giữa nhiều cơ quan. Nếu không được triển khai đồng bộ, dễ dẫn đến chồng chéo thủ tục và phát sinh chi phí hành chính.

2. Cản trở tiến độ mở bán

Để được cấp mã định danh, nhiều khả năng sản phẩm sẽ phải đáp ứng đủ điều kiện pháp lý, hoàn thành quy trình kiểm định kỹ thuật, nghĩa vụ tài chính,… Điều này có thể khiến các chủ đầu tư chậm mở bán, nhất là trong giai đoạn thị trường cần phục hồi nguồn cung.

3. Rủi ro từ hệ thống dữ liệu chưa hoàn thiện

Nếu hệ thống cơ sở dữ liệu chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ giữa các địa phương, thì việc cấp sai, thiếu hoặc trùng mã định danh có thể dẫn đến tranh chấp, làm giảm niềm tin thị trường.

4. Cần xác định rõ trách nhiệm quản lý

Ai là đơn vị chủ trì cấp mã? Bộ Xây dựng hay Bộ Tài nguyên và Môi trường? Trách nhiệm giám sát thông tin, xử lý sai sót thuộc về ai? Đây là những câu hỏi cần được làm rõ để tránh tình trạng “đá bóng trách nhiệm”.

Bài học từ quốc tế

Một số quốc gia đã áp dụng thành công cơ chế gắn mã định danh bất động sản như:

• Singapore: Mỗi bất động sản đều có mã duy nhất trong hệ thống Integrated Land Information Service (INLIS), cho phép công khai toàn bộ thông tin pháp lý, quy hoạch, chủ sở hữu.

• Hàn Quốc: Hệ thống đăng ký bất động sản hoàn toàn điện tử, mỗi bất động sản được theo dõi theo mã định danh gắn với bản đồ số.

• Estonia: Một trong những quốc gia đi đầu về số hóa, tất cả giao dịch bất động sản phải được xác thực qua hệ thống định danh số quốc gia.

Bài học rút ra là: để thực hiện thành công, cần có cơ sở hạ tầng số hóa mạnh, cơ chế phối hợp liên thông liên ngành, hệ thống luật pháp rõ ràng và nguồn lực đủ mạnh để triển khai đồng bộ trên toàn quốc.

Xem thêm: Đề xuất siết nhiều nhà và chính sách thuế để ngăn đầu cơ gia tăng

Kết luận: Cần thận trọng và từng bước khi triển khai

Đề xuất gắn mã định danh cho sản phẩm bất động sản là một bước đi tiến bộ và cần thiết nếu muốn minh bạch hóa thị trường, tạo nền tảng cho việc quản lý hiệu quả, chống đầu cơ và phát triển bền vững. Tuy nhiên, để chính sách đi vào thực tiễn, cần:

• Thí điểm tại một số địa phương, hoàn thiện quy trình kỹ thuật trước khi nhân rộng

• Lập hệ thống cơ sở dữ liệu bất động sản đồng bộ và minh bạch

• Quy định rõ vai trò, trách nhiệm các cơ quan liên quan

• Giảm thiểu thủ tục hành chính để không tạo thêm rào cản

Nếu được triển khai bài bản, gắn mã định danh không chỉ giúp thị trường bất động sản “sạch” và minh bạch hơn mà còn tạo tiền đề cho các chính sách thuế, quy hoạch, và quản lý phát triển đô thị hiệu quả hơn trong tương lai. Tuy nhiên, nếu làm nửa vời, thiếu cơ chế giám sát và đồng bộ dữ liệu, chính sách này rất có thể trở thành gánh nặng mới, khiến thị trường thêm khó khăn trong bối cảnh đang cần phục hồi.

Trên đây là 1 số chia sẻ của Đội ngũ hỗ trợ Thầy Đinh Sơn Thủy về thông tin đề xuất việc gắn mã định danh cho sản phẩm bất động sản. Hi vọng bài viết đem đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích. Mọi vấn đề cần được hỗ trợ liên quan đến đầu tư, pháp lý bất động sản vui lòng liên hệ trực tiếp qua số hotline: 0378.662.333 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất